GEBELİKTE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

  • Öğünleriniz sık ve az az porsiyonlar halinde olmalıdır. Ne uzun süre aç kalın ne de tıka basa midenizi doldurun.
  • Aldığınız gıdaların taze olmasına dikkat edin. Konserve, beklemiş gıdalar ve içinde katkı maddeleri bulunan gıdalar yerine taze ve doğal olanları tüketmeye özen gösterin.
  • Yediğiniz gıdalarda” çeşitliliğe” önem verin. Bu şekilde pek çok vitamin ve minerali almanız mümkün olacaktır.
  • Aşırı tatlı, baharatlı ve kalorili gıdalar yerine protein ve karbonhidrattan zengin, yağ oranı düşük besin öğelerine yönelin. Unutmayın ki önemli olan sizin kilo almanız değil, bebeğin içeride yeterli şekilde beslenebilmesidir.
  • Basit şekerler; çay şekeri, reçel, bal ve marmelat gibi gıdalardır. Paket ürünlerde katkı maddelerine ek olarak basit şekerlerde yoğun olarak bulunur. Bu nedenle paketli ürünlerden uzak durmalıyız.
  • Gebelik şekeri; Anne adayında gebelik öncesinde şeker hastalığı olmamasına rağmen, gebelik döneminde kanda glikoz yani şeker seviyesinde yükselme olabilir. Bu anne adayındaki gebelik şekerini işaret edecek bir gelişmedir. Gebelik döneminde 24 ve 28 haftalarda yapılan şeker su testi olarak ta bilinen, şeker yükleme testiyle yapılacak taramalarda bu sorun belirlenebilir.
  • Gebelikte dışardan hap olarak alınması gereken iki madde folik asit ve demirdir. Dengeli beslenebilen bir gebede bunların harici vitamin veya mineral alımı gereksizdir.
  • Beslenmede suyu asla ihmal etmeyin. Günde en az 8-10 bardak su için. Yaz aylarında bu miktar 15 bardağa kadar çıkabilir. Özellikle ileri aylarda kabızlık şikâyeti varsa bol su içerek, kabuğu ile yenen meyveleri tüketerek, her öğünde sebze ile salataya yer vererek ve yürüyüş yaparak bu sorunun önüne geçebilirsiniz.
  • Günde 1-2 bardak süt içmeniz gebelikte ortaya çıkan kalsiyum kayıpların yerine koymak içindir. Süt içemiyorsanız yoğurt veya ayran tüketin. Peynir veya çökelek de tüketebilirsiniz. Süt ve süt ürünlerinin pastörize olmasına dikkat edin.
  • Yemek arasında çay içilmemeli
  • Demir içeriği yüksek besinlerle birlikte, mutlaka C vitamini içeren besinlerin alınmasına özen gösterilmeli.
  • Demir içeren besinler; Karaciğer, kırmızı et, kümes hayvanları, Koyu yeşil yapraklı sebzeler, balık kurubaklagiller, kabuklu kuruyemişler, yumurta ve pekmez örnek verilebilir.
  • C vitamini içeren besinler; Limon, greyfurt, portakal, çilek, kivi en çok C vitamini içerenmeyveler arasındadır. Lahana, domates, kuşburnu, karnabahar, ıspanak, maydanoz, turp, patates, yeşil biber gibi sebzeler en fazla C vitamini içeren sebzeler olarak C vitamini kaynakları arasında yer alırlar.
  • Kurubaklagil ve tahıllı yemekler; yanında mutlaka bol maydanozlu, marulu, domates ve limonlu salata ile tüketildiğinde, tahıl ve baklagillerin içindeki demir daha fazla emilir. Ayrıca bu besinler kıyma, parça et ya da tavukla pişirildiğinde demir alımı artmaktadır.
  • Süt, yoğurt ve ayran gibi kalsiyum içeren gıdaları yemeklerin yanına değil, ara öğünlerde tüketilmelidir. Çünkü kalsiyumun demirin emilimini yavaşlatma özelliği vardır.
  • Etli ya da kurubaklagil yemekleri ile taze salata ya da meyve tüketilmeli.
 
 

GEBELERE YÖNELİK BESLENME ÖNERİLERİ VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KURALLAR

  • Doktora danışılmadan ilaç kullanılması sakıncalıdır.
  • Sigara (annenin yetersiz beslenmesine neden olarak bebeğin gelişmesini engeller) ve alkol (kullanımına bağlı olarak bebekte çeşitli sakatlıklara yol açabilir) kullanılmamalıdır.
  • Şişmanlık söz konusu ise şekerli, unlu, yağlı besinlerin fazla tüketilmemesi gerekir.
  • Gebelik başlangıcında annenin ağırlığı normal ise her ay ortalama 1-1,5 kg ağırlık kazanacak şekilde beslenmelidir.
  • Yemekler düzenli öğünler şeklinde tüketilmeli, öğünler azar azar ve sık sık olmalıdır.
  • İyotlu tuz kullanılmalıdır.
  • Gerekliyse, su kaynatıldıktan sonra içilmelidir
  • Hazmı zor olan kızartılmış ve ağır yağlı besinlerden sakınılmalıdır.
  • Çay yerine yemeklerden 1-2 saat sonra fazla olmamak şartıyla açık ve limonlu çay içilebilir.
  • Gebelikte kabızlık sık görülür. Bunu önlemek için düzenli bir beslenme uygulanmalı, taze sebze meyve, kuru erik, kuru kayısı vb. ile bunların kompostoların tüketimi arttırılmalıdır. Uzun süreli ve beslenme ile düzelmeyen kabızlıklarda doktora başvurulmalıdır.
  • Bulantı ve kusmayı önlemek için sabah yataktan kalkar kalmaz 1-2 adet tuzlu bisküvi veya benzeri kuru besinler tüketilmeli, yemek sırasında su içilmemelidir. Bulantı önleyici ilaçlar doktora danışılmadan alınmamalıdır.
  • Yeterli D vitamini alınabilmesi için, uygun havalarda güneşten yararlanılmalıdır.
 

TEMEL BESİN GRUPLARI VE ALINMASI GEREKEN MİKTARLAR

BESİNLERMİKTARLARI
Süt ve süt ürünleri

-2 su bardağı süt veya yoğurt,

– 1 porsiyon peynir (2 dilim) veya 2 yemek kaşığı çökelek

Et, yumurta, kurubaklagiller

– 1 yumurta, 1 porsiyon et, balık, tavuk, hindi (60-90 gr),

– 1 porsiyon kurubaklagil yemeği (120 gr)

Taze sebze ve meyveler

– 2 porsiyon pişmiş taze sebze,

– 2-3 adet orta boy meyve veya taze meyve suyu

– 3 porsiyon çiğ taze sebze,

Tahıllar

– 6-8 ince dilim ekmek,

– 1 porsiyon pilav veya makarna,

– 1 porsiyon çorba

Yağlar-3-4 silme yemek kaşığı sıvı yağ
Şekerler– 1-2 tatlı kaşığı bal, reçel veya pekmez
  • İstanbul Tıp Fakültesi
  • Hasta Okulları Yayınları: 2007 Gebelikte Beslenme
  • Hazırlayan: Doç. Dr. Serpil Bozkurt